Blog ogrodniczy pasją

Wprowadzenie

Zarazki liści marchwi wywoływane są przez dwa patogeny grzybów, Alternaria dauci i Cercospora carotae oraz jeden patogen bakteryjny – Xanthomonas campestris.  Ponieważ każda kombinacja tych trzech patogenów może wystąpić w terenie, właściwa identyfikacja jest kluczowa dla zastosowania właściwych strategii postępowania.  Ponieważ bakteryjna zaraza liściowa jest chorobą wybuchową, która szybko rozwija się w gorących, mokrych i wietrznych warunkach, obecność śladowego poziomu w polu wymaga działania.  Utrata plonów z powodu tych chorób liściowych może być znaczna, zwłaszcza jeśli występują one wcześnie w sezonie i nie są skutecznie zwalczane.  Ponadto, silna defoliacja i osłabienie liści powoduje zmniejszenie wydajności zbioru.  Wszystkie trzy patogeny są znane z tego, że są przenoszone przez nasiona i często znajdują się w nasionach i/lub na ich powierzchni.  Każdy z nich może również zarażać i być hodowany w marchwi dzikiej i koronce.

Zmiany chorobowe wywołane przez zarazę liściową Alternaria są niewielkie i często występują na obrzeżach i końcówkach liści marchwi.  Zmiany mają nieregularny kształt i wielkość.  W sprzyjających warunkach zmiany te stają się liczne i nadal się rozszerzają, aż w końcu koegzystują, nadając tkance liściowej wygląd spalonych.  Ostatecznie, liście mogą wyschnąć i obumrzeć.  Duże zmiany chorobowe mogą również rozwijać się na ogonkach liściowych i mogą wiązać się i zabijać liście.  W porównaniu z zarazą liści Cercospora, zmiany chorobowe w przypadku Alternaria dauci są bardziej widoczne początkowo na niższych, starszych liściach, podczas gdy zmiany chorobowe w przypadku Cercospora carotae są bardziej liczne na młodszych i starszych liściach.

Zmiany chorobowe na liściu są początkowo małymi martwiczymi plamkami, które przekształcają się w zmiany o barwie od kremowej do szarej.  Zmiany te mają albo okrągły kształt, gdy znajdują się we wnętrzu liścia, albo są bardziej wydłużone wzdłuż krawędzi liścia.  Podobnie jak w przypadku wariantu Alternaria, w miarę rozszerzania się zmian mogą one koegzystować i prowadzić do śmierci liścia.  Zmiany na ogonkach liści są okrągłe i mają jaśniejszy kolor środka.

Zmiany bakteryjne to początkowo małe, okrągłe zmiany o barwie jasnobrązowej i błyszczące na dolnej powierzchni liścia, jakby pokryte lakierem.  W miarę postępu infekcji zmiany ulegają wydłużeniu na blaszce liściowej, zmieniają kolor z ciemnobrązowego na czarny i tworzą nasączone wodą krawędzie, które są żółte i chlorotyczne.  Na marginesie liścia zmiany mają kształt półksiężyca, podczas gdy na blaszkach marchwiowych zmiany mogą mieć kształt bardziej “V”.  Kiedy małe blaszki liściowe i łodygi pomiędzy różnymi częściami liścia marchwi są zainfekowane, zmieniają kolor na brązowy i wysychają.  Infekcja zazwyczaj postępuje w dół głównych żyłek liściowych i ogonkowych, co odróżnia ją od zarazy liściowej Alternaria.  Bardzo młode, rozszerzające się liście mogą zostać zainfekowane, a infekcja może spowodować zniekształcenie i wygięcie liścia.

Cykle życia

Wszystkie trzy patogeny mogą być przenoszone przez zakażone lub skażone nasiona i potrafią przetrwać na pozostałościach z upraw, które później mogą działać jako źródło zakażenia w kolejnych latach uprawy.  Nie mogą one jednak zbyt długo pozostawać wolne w glebie, gdy tkanki marchwi ulegną gruntownemu rozkładowi.  Długość utrzymywania się resztek roślinnych w glebie zależy od rodzaju gleby i warunków środowiskowych. Tempo rozprzestrzeniania się tych chorób na polu zależy od początkowego poziomu dostępnych zarazków (zanieczyszczenie nasion i/lub zainfekowanych pozostałości), temperatury powietrza oraz obecności wody pochodzącej z deszczu, nawadniania, dużej wilgotności lub rosy.

Zakażeniom wywoływanym przez Alternaria dauci sprzyjają umiarkowane lub ciepłe temperatury oraz długotrwała wilgotność liści.  Zazwyczaj, wraz ze wzrostem temperatury, skraca się czas trwania zawilgocenia liści, które jest niezbędne do wystąpienia infekcji.  Infekcja może wystąpić w ciągu 8 do 12 godzin w temperaturze 16-25ºC.  Grzyb łatwo się rozpada na martwej tkance, a zarodniki łatwo kiełkują w kroplach wody i rosie.

Zakażenie Cercospora carotae wymaga minimum 12 godzin nawilżania liści w temperaturze 20-30ºC.  W optymalnych warunkach środowiskowych objawy pojawią się już po 3 do 5 dniach.  Ze względu na rozwój objawów na młodszych tkankach, patogen ten może być bardziej niszczący na początku sezonu, kiedy liście są niewielkie.

Bakterie Xanthomonas campestris są rozpraszane z rośliny na roślinę przez krople deszczu lub wodę do nawadniania, jak również przez owady, zwierzęta i maszyny.  Bakterie przeżywają epifitycznie na powierzchni liści, a objawy choroby rozwijają się, gdy populacja osiągnie poziom krytyczny. Optymalne warunki do zakażenia pojawiają się, gdy temperatura powietrza wynosi 25-30ºC, a powierzchnia liści jest wilgotna.

Zwalczanie

Do skutecznego zwalczania chorób niezbędne jest kompleksowe podejście do zwalczania szkodników.  Wiąże się ono z integracją i zastosowaniem różnych opcji proaktywnego zarządzania, które obejmują sadzenie czystych nasion, stosowanie odpornych lub bardziej tolerancyjnych odmian marchwi, uprawy rotacyjne oraz zmniejszanie stresu roślin poprzez odpowiednie odżywianie i nawadnianie.  W ramach zarządzania sezonowego podejmuje się decyzje w oparciu o badania terenowe w celu monitorowania rozwoju choroby, prognozowanej pogody i wykorzystania progów w celu określenia, kiedy populacja patogenów osiągnie poziom powodujący szkody gospodarcze.

Najlepszym sposobem na aktywne zmniejszenie nasilenia tych trzech chorób zarazy liściowej jest stosowanie nasion pełnych wigoru, wolnych od patogenów i poddanych obróbce, w celu zmniejszenia lub wyeliminowania tego potencjalnego źródła zakażenia.  Zbiory marchwi na czas przyczynią się do zmniejszenia strat w plonach w wyniku chorób zarazy liściowej.  Natychmiastowa orka pod resztki pożniwne ograniczy gromadzenie się infekcji i przetrwanie patogenów zarazy liściowej.  Ważne jest również, aby przeprowadzić co najmniej 2-letni płodozmian marchwi, aby zapewnić czas na rozłożenie się resztek pożniwnych, a także na zmniejszenie ilości patogenów grzybowych i bakteryjnych zarazy liściowej oraz ich chorób.  Korzystne będą praktyki przyczyniające się do skrócenia czasu zwilżania liści i zmniejszenia wilgotności gleby (szersze rozstawy rzędów, rozbijanie zagęszczonej warstwy i sadzenie na wzniesieniach redlin).  Ponadto, zaraza liściowa Alternaria jest na ogół bardziej dotkliwa w przypadku marchwi słabo nawożonej.  Dlatego też utrzymywanie marchwi w dobrym stanie i brak uszkodzeń spowodowanych stosowaniem środków chemicznych będzie pomocne w zwalczaniu zarazy liściowej Alternaria.